Οδοιπορικό στην αθέατη Ευρυτανία

Το γεφύρι της Βίνιανης, ένα από τα πιο όμορφα πέτρινα γεφύρια της Ρούμελης
Φωτ.: Θοδωρής Αθανασιάδης / viewsofgreece.com

Δικαιολογημένα η Ευρυτανία θεωρείται ένας από τους πιο ενδιαφέροντες ορεινούς προορισμούς της χώρας, καθώς διαθέτει υπέροχη βουνίσια φύση, άγρια ομορφιά, καλές υποδομές, ενώ είναι γνωστό ότι στο Βελούχι λειτουργεί ένα από το πιο οργανωμένα χιονοδρομικά κέντρα της Ελλάδας.

Ο μεγάλος όγκος των επισκεπτών ανηφορίζει τις στροφές που οδηγούν στις πίστες του ή κινείται πάνω στην πανέμορφη διαδρομή που οδηγεί από το Καρπενήσι στον Προυσό (περιοχή Ποταμιάς).

Ωστόσο οι ομορφιές τούτου του τόπου είναι αναρίθμητες και δεν εξαντλούνται σε αυτά τα σημεία. Με τη βοήθεια ενός καλού χάρτη, ακόμα και με συμβατικό αυτοκίνητο, ακολουθώντας ασφαλτοστρωμένους δρόμους και εφόσον δεν έχει προηγηθεί χιονόπτωση, αξίζει να ξεφύγετε από την πεπατημένη και κυριολεκτικά να αφεθείτε στη μαγική αγκαλιά των ευρυτανικών βουνών.

Βέβαια οι μετακινήσεις εδώ, μέσω του ορεινού οδικού δικτύου, δεν είναι και το ευκολότερο πράγμα. Δεν είναι μόνο οι στροφές που λόγω γεωμορφολογίας είναι ούτως ή άλλως αναμενόμενες.

Στις διαδρομές που θα ακολουθήσετε θα συνειδητοποιήσετε πως άλλα δείχνει το google maps και άλλα εσείς… βρίσκετε μπροστά σας!

Πιθανόν να συναντήσετε κατολισθήσεις από πρόσφατη κακοκαιρία, στενώματα, στοιβαγμένο χιόνι στο οδόστρωμα, διασταυρώσεις χωρίς πινακίδες, ίσως ένα κοπάδι με πρόβατα που ξαφνικά μπαίνουν μπροστά σας ή αγελάδες από τον κοντινό στάβλο που θα λιάζονται ξαπλωμένες αμέριμνα στην άσφαλτο… Πραγματικά εδώ είστε σε έναν άλλο χωροχρόνο!

Η χρήσιμη συμβουλή μου είναι να μην κάνετε υπολογισμούς σε χρόνο και χιλιόμετρα, γιατί το πιο πιθανόν είναι να πέσετε έξω και στα δύο… Απλά χαλαρώστε και απολαύστε τη γοητεία του απρόβλεπτου!

Ο θρύλος του μελισσιού και το γεφύρι

Η ιστορική Παλιά Βίνιανη. Εδώ αξίζει να δείτε τη φωτογραφική έκθεση στο Μουσείο Εθνικής Αντίστασης
Φωτ.: Θοδωρής Αθανασιάδης / viewsofgreece.com

«Οι παλιοί έλεγαν πως όταν φυσούσε δυνατός άνεμος ή όταν ο φουσκωμένος Μέγδοβας τράνταζε συθέμελα τις βάσεις του γεφυριού, ένα σμήνος από μέλισσες εμφανίζονταν από το πουθενά και εμπόδιζαν τους διαβάτες να περάσουν απέναντι κι έτσι σωθήκαν πολλές ζωές…». Την ιστορία αυτή για το γεφύρι της Βίνιανης μας τη διηγήθηκε ένας συμπαθέστατος γέροντας όταν τον ρωτήσαμε να μας δείξει το μονοπάτι που οδηγεί σε αυτό.

Φτάνοντας στις όχθες του Μέγδοβα, δεν είδαμε κανένα μελίσσι ίσως γιατί δεν φυσούσε… Ομως το καλοδιατηρημένο κτίσμα που δρασκελίζει με το γεροδεμένο τόξο του το αφρισμένο ποτάμι ήταν ένα πραγματικό χάρμα οφθαλμών και δικαιολογημένα κατατάσσεται ανάμεσα στα ομορφότερα γεφύρια της Ρούμελης.

Οδηγώντας στον εθνικό δρόμο από το Καρπενήσι με κατεύθυνση προς Αγρίνιο, θα περάσετε, στη θέση «Χάνι Μπαγασάκι», τη σιδερένια γέφυρα που δρασκελίζει τη φαρδιά και γεμάτη άσπρα βότσαλα κοίτη του ποταμού Μέγδοβα και πριν στρίψετε για Νέα Βίνιανη θα δείτε δεξιά τον χωματόδρομο που οδηγεί στο γεφύρι.

Αν δεν έχετε όχημα με κίνηση στους τέσσερις τροχούς, μπορείτε να ακολουθήσετε το μονοπάτι Ε4 που οδηγεί ώς εδώ από το χωριό (2,5 χλμ.).

Πότε χτίστηκε αυτό το εντυπωσιακό γεφύρι των ευρυτανικών βουνών δεν είναι γνωστό, παρόλο που οι ντόπιοι, στηριζόμενοι σε αφηγήσεις παλαιότερων, διαβεβαιώνουν ότι είναι τουλάχιστον 300 ετών!

Το χωριό Νέα Βίνιανη δημιουργήθηκε μετά το 1966, όταν οι κάτοικοι εγκατέλειψαν τον παλιό οικισμό που χτυπήθηκε από σεισμό.

Το όνομα Βίνιανη μάλλον έχει λατινικές ρίζες και προέρχεται από τη λέξη «vinum» που σημαίνει κρασί, λέξη καθόλου άσχετη με την περιοχή, αφού εδώ παλιά ευδοκιμούσε το αμπέλι.

Το ενδιαφέρον εντοπίζεται κυρίως στην παλιά Βίνιανη (4 χιλιόμετρα βορειοανατολικά από τη Νέα Βίνιανη), με τα θαυμάσια, αν και ερειπωμένα, λιθόκτιστα σπίτια της. Εδώ, στα χρόνια της Κατοχής λειτουργούσε το τυπογραφείο του ΕΛΑΣ.

Στο παλιό σχολείο όπου στις 10 Μάρτη του 1944 συγκροτήθηκε η Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης (ΠΕΕΑ), σήμερα φιλοξενείται το Μουσείο Εθνικής Αντίστασης με την ενδιαφέρουσα φωτογραφική έκθεση. Χαρακτηριστική είναι στην είσοδό του η επιγραφή «Τα θεμέλιά μου στα βουνά και τα βουνά σηκώνουν οι λαοί στον ώμο τους και πάνω τους η μνήμη καίει άκαυτη βάτος. Οδ. Ελύτης. ΠΕΕΑ Βίνιανη, 1944»!

Ανηφορίζουμε για Χρύσω

Από Βίνιανη ο ασφάλτινος δρόμος θα σας φέρει στο χωριό Χρύσω (μέχρι το 1961 ονομαζόταν Χρύσου) μετά από γερή ανάβαση 13 χιλιομέτρων.

Ο οικισμός απέχει συνολικά 55 χλμ. από το Καρπενήσι και απλώνεται στις πλαγιές του βουνού Καυκί (750 υψόμ.). Αυτή είναι μια από τις πιο όμορφες και λιγότερο γνωστές διαδρομές που ακολουθούν οι επισκέπτες της Ευρυτανίας.

Η εκκλησία του Αγίου Σεραφείμ που κουρνιάζει στο κοίλωμα των βράχων και τα δυο μικρά, αλλά όμορφα πέτρινα γεφύρια του χρυσιώτικου ρέματος (παραπόταμου του Μέγδοβα) θα σας καλωσορίσουν λίγο πριν μπείτε στο χωριό.

Το ενδιαφέρον προκαλούν οι επτά βρύσες στην πλατεία με την ιδιάζουσα ανατολίτικη τεχνοτροπία. Μέχρι τη Χρύσω μπορούν να έρθουν με άνεση όλα τα οχήματα, αρκεί βέβαια να μην έχει προηγηθεί πυκνή χιονόπτωση.

Η «πολυτέλεια» του ασφάλτινου οδοστρώματος σταματά εδώ και στη συνέχεια ένας έντονα ανηφορικός χωματόδρομος δρασκελίζει με κόπο τις απόκρημνες πλαγιές της Τούρλας, οδηγώντας μετά από επίπονη διαδρομή στον ποιμενικό οικισμό Καμάρια, το ψηλότερο χωριό της Ευρυτανίας (υψόμ.1.450)!

Ομως αυτές είναι «καλοκαιρινές ιστορίες» που θα έχουμε την ευκαιρία να σας τις διηγηθούμε όταν τα χιόνια λιώσουν από τις ανεμοδαρμένες ράχες και τα μηχανήματα της νομαρχίας καθαρίσουν τους ορεινούς δρόμους.

Στη ράχη της Καλιακούδας

Η πλέον βατή και δημοφιλής διαδρομή που ακολουθεί η πλειονότητα των επισκεπτών είναι αυτή που συνδέει το Καρπενήσι με τον Προυσό και το εντυπωσιακό του μοναστήρι. Σπάνια ο ταξιδιώτης θα παρεκκλίνει λίγο από την πορεία του για να κατευθυνθεί προς εναλλακτικούς προορισμούς, όπως είναι τα χωριά Κλαυσί, Μουζίλο, Ανιάδα, Συγκρέλλο.

Το χωριό Κλαυσί απέχει από το Καρπενήσι 9 χιλιόμετρα και είναι το πρώτο από τα χωριά που θα συναντήσουμε στην πορεία μας. Το περίεργο όνομά του δικαιολογείται από την τοπική παράδοση που θέλει η προέλευση της λέξης Κλαυσί να οφείλεται στο ασταμάτητο κλάμα των διασωθέντων σε μία από τις επιδρομές των Γαλατών στον ελλαδικό χώρο το 279 π.Χ., κατά την οποία κατέσφαξαν τους περισσότερους κατοίκους του χωριού.

Λίγο έξω από τον οικισμό θα δείτε την παλαιοχριστιανική βασιλική που ήταν αφιερωμένη στον Αγιο Λεωνίδη, με το αξιόλογο ψηφιδωτό του 6ου αιώνα.

Επόμενη στάση το χωριό Μουζίλο, κτισμένο σε υψόμετρο 900 μέτρων. Στην πλατεία του ξεχωρίζει η εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου (17ος αι.) με το όμορφο ξυλόγλυπτο τέμπλο του 1864.

Το χωριό Ανιάδα βρίσκεται σε υψόμετρο 1.100, σε προνομιακή θέση, με θαυμάσια θέα στην ψηλότερη κορφή της Καλιακούδας. Σύμφωνα με την τοπική παράδοση, το όνομά του οφείλεται στις εννιά καλύβες που αποτέλεσαν κάποτε τον πρώτο οικιστικό πυρήνα του. Από παράφραση της λέξης Εννιάδα παρέμεινε το σημερινό Ανιάδα.

Από εδώ ξεκινά μια πολύ ευχάριστη πεζοπορική διαδρομή που, αφού διασχίσει το πραγματικά παρθένο ελατόδασος, καταλήγει στην ιστορική (από την Επανάσταση του 1821) θέση «Λακκώματα» του βουνού Καλιακούδα, σμίγοντας με το μονοπάτι που έρχεται από το Μεγάλο Χωριό.

Ακόμη και να μην πάτε ώς τα «Λακκώματα», πράγμα δύσκολο αυτή την εποχή, σταθείτε για λίγο σε μια άκρη του δρόμου και θαυμάστε αυτές τις κοντυλογραμμένες, παρθένες κορυφογραμμές των ευρυτανικών βουνών που απλώνονται ολόγυρα και προσπαθήστε να τις φανταστείτε γεμάτες θεόρατες ανεμογεννήτριες, δρόμους και πυλώνες υψηλής τάσης. Τα αγέρωχα αυτά βουνά είναι ο φυσικός πλούτος της χώρας και αποτελούν ανεκτίμητο εθνικό κεφαλαίο. Είναι αδιανόητο να τα εκποιήσουμε για μερικά επιπλέον μεγαβάτ επειδή αυτό εξυπηρετεί απλώς κάποια συμφέροντα.

Συνεχίζοντας τον επαρχιακό ασφάλτινο δρόμο από την Ανιάδα θα φτάσουμε στο χωριό Συγκρέλλο, μετά από 4 χιλιόμετρα.

Από το Συγκρέλλο θα βγείτε εύκολα στην επαρχιακή οδό που συνδέει το Καρπενήσι με τα χωριά Κρίκελο, Δομνίστα και θα πάρετε τον δρόμο της επιστροφής προς Καρπενήσι ή Λαμία.

Αριστερά: Το απόμερο χωριό Τόρνος. Δεξιά: Το άγνωστο φαράγγι του «Μικρού Πάντα Βρέχει»
Φωτ.: Θοδωρής Αθανασιάδης / viewsofgreece.com

Πεζοπορία στο «Μικρό Πάντα Βρέχει»: Εύκολα από το χωριό Προυσός, παίρνοντας τον ασφάλτινο δρόμο για 6 χιλιόμετρα, θα καταλήξετε στο απόμερο χωριό Τόρνος (προσοχή στις κατολισθήσεις), που κυριολεκτικά μοιάζει να κρύβεται από τον «έξω κόσμο», σφηνωμένο καθώς είναι μέσα σε βράχια και γκρεμοτόπια.

Από την άκρη του χωριού ξεκινά ένα θαυμάσιο και καλά σημαδεμένο μονοπάτι που θα σας φέρει στο φαράγγι του «Μικρού Πάντα Βρέχει», μια εντυπωσιακή τοποθεσία με μικρούς καταρράκτες που βρίσκεται ακριβώς κάτω από το μοναστήρι του Προυσού.


Η διαδρομή είναι εύκολη, βατή και σημαδεμένη, όμως σε κάποια σημεία ίσως να αντιμετωπίσετε πρόβλημα με την ολισθηρότητα του εδάφους λόγω πάγου ή βροχής. Πληροφορίες για το μονοπάτι θα σας δώσουν στο χωριό Τόρνος.

Διαμονή

Οι διαδρομές που προτείνουμε πραγματοποιούνται εύκολα ξεκινώντας από τα χωριά της Ποταμιάς, που βρίσκονται κοντά στο Καρπενήσι, όπου θα βρείτε και τις πιο αξιόλογες υποδομές.
Ετσι, ενδεικτικά προτείνουμε κάποια καλά καταλύματα:

● «Αγρόκτημα Αρμονία», τηλ. (22370 22716 & 6972859292)
● «Κορυσχάδες Village», τηλ. (22370 25102)
● «Ninemia Resort», τηλ. (22370 24614 & 6944841493)
● «Αρχοντόπετρα», τηλ. (22370 41100 & 6974992700)
● «Μεσοστράτι», τηλ. (22370 41118)
● «Natura Chalets», τηλ. (6972710041)

● «Κατοικίες Λάππα», τηλ. (22370 24480)


Κείμενο - φωτογραφίες: Θοδωρής Αθανασιάδης / viewsofgreece.com
ΠΗΓΗ