Latest News

TΑ ΠΗΡΑΜΕ ΤΑ ΓΙΑΝΝΕΝΑ: 104 χρόνια από την απελευθέρωση των Ιωαννίνων


του Αποστόλη Δ.Καλαντζή.


«483 χρόνια σκλαβιάς μας γεμίζουν μνήμες 104 χρόνια λευτεριάς μας γεμίζουν ευθύνες»

Συμπληρώθηκαν 104 χρόνια από την απελευθέρωση των Ιωαννίνων από τον Τουρκικό ζυγό. 483 χρόνια σκλαβιάς είναι πολλά. Κοντά πέντε αιώνες με βάσανα, εξευτελισμούς ταπεινώσεις  και συμφορές. Ώσπου η ψυχή του ηπειρώτικου λαού δεν άντεξε άλλο. Ξεσηκώθηκε και ζητούσε από την ελεύθερη πατρίδα να κάνει το καθήκον της. Η Ελλάδα στις 5 Οκτωβρίου του 1912 κήρυξε τον πόλεμο κατά της Τουρκίας.


Έπειτα από πολιορκία τεσσάρων μηνών και πολύνεκρες μάχες, το πρωί της 21ης Φεβρουαρίου 1913 ο ελληνικός στρατός απελευθέρωσε τα Γιάννενα από τον τουρκικό ζυγό. Η νίκη (κλειδί) της απελευθέρωσης, όχι μόνο των Ιωαννίνων αλλά και ολόκληρης της Ηπείρου, ήταν η τετραήμερη μάχη του Μπιζανίου. Η διοίκηση της στρατιάς Ηπείρου στα μέσα Ιανουαρίου του 1913, έθεσε σε εφαρμογή το σχέδιο παραπλάνησης με βολές πυροβολικού και επιθέσεις μονάδων πεζικού. Εξαιτίας της φυσικής ιδιαιτερότητας της περιοχής Μπιζανίου, ο ελληνικός στρατός με έναν ελιγμό κατάφερε να κυκλώσει τα τουρκικά στρατεύματα, αιφνιδιάζοντας τον αντίπαλο και αναγκάζοντας τον Εσάτ Πασά, αρχηγό του τουρκικού στρατού, σε άμεση παράδοση της περιοχής.


Άφιξη του αρχιστράτηγου Κωνσταντίνου στη Μητρόπολη Ιωαννίνων.
Το πρωί της 21ης Φεβρουαρίου του 1913, ο ελληνικός στρατός με επικεφαλής το διάδοχο Κωνσταντίνο, εισέρχεται νικητής και τροπαιοφόρος στα Γιάννενα. Οι κάτοικοι της πόλης ξεχύνονται στους δρόμους και με χορούς, τραγούδια και δάκρυα στα μάτια εκδηλώνουν τη χαρά τους. Η λαϊκή μούσα αποτύπωσε το ξεφάντωμα του Γιαννιώτικου λαού  ως εξής:


Τα πήραμε τα Γιάννενα, μάτια πολλά το λένε
Μάτια πολλά το λένε, όπου γελούν και κλαίνε

Εψές ήμουν στα Γιάννενα αντίκρυ στο Μπιζάνι
Κι ακούω ντουφέκια πόπεφταν κανόνια που βροντάνε
-Μήνα σε γάμο πέφτουνε, μήνα σε πανηγύρι;
-Μήτε σε γάμο πέφτουνε, μήτε σε πανηγύρι    
Παρά είν’ ο ελληνικός στρατός που πολεμάει τους Τούρκους
Εσάτ Πασάς εφώναξε, του Κωνσταντίνου λέει:
Πάψε Κώστα μ’ τον πόλεμο, πάψε και το ντουφέκι
Δικά σου είναι τα Γιάννενα, δικό σ’ και το Μπιζάνι 
Δική σου και η Πρέβεζα με τους χρυσούς μπαξέδες
Κι εγώ σκλάβος σου γίνομαι με τριάντα δυο χιλιάδες

Και το δικό μου το σπαθί στα χέρια σου το δίνω… 



Στις 22 Φεβρουαρίου του 1913 η εφημερίδα (ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ) δημοσίευσε στην πρώτη της σελίδα ένα εκτεταμένο ποίημα του Χρήστου Χρηστοβασίλη για την απελευθέρωση των Ιωαννίνων. Ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα είναι  το παρακάτω:


Γελάει η στεριά κι η θάλασσα και χαίρετ’ όλη η πλάση
Κι απανωθιό στους ουρανούς, τους πρασινογαλάζιους
Βαρούνε τ’άργανα βαριά, βιολιά, φλογέρες, ντέφια 
Και γίνετ’ ένα αθάνατο, μεγάλο πανηγύρι                  
***
Χορεύουν τα ψηλά βουνά. Με τα πυκνά τους λόγγα 
Και τους απάτητους γκρεμούς, και τις κρυοβρυσούλες
Χορεύουν κι αντρειεύονται, και ψιλοτραγουδάνε
Τριγύρω στην πανέμορφη, την ξακουστή την πόλη 
***
Γελάει η στεριά κι η θάλασσα, και χαίρετ’ όλη η πλάση
Δεν ήρθε πρώιμα η άνοιξη, ουδέ το καλοκαίρι
Χαιρόμαστε, χορεύουμε και ψιλοτραγουδάμε

Γιατί ελευθερωθήκανε, αητέ τα Γιάννενά μας! 


Τούρκοι αιχμάλωτοι μετά την παράδοση.
ΝΙΚΟΛΑΚΗ ΕΦΕΝΤΗΣ
Ο άνθρωπος που συνέβαλε αποφασιστικά στην  εκπόρθηση από τον ελληνικό στρατό των οχυρών του Μπιζανίου και το τραγικό τέλος του.

Πέρα από την στρατιωτική ηγεσία που οργάνωσε όλο το σχέδιο της επίθεσης και την ακατάλυτη ψυχή του Έλληνα στρατιώτη που κατέληξε στον θρίαμβο της απελευθέρωσης των Ιωαννίνων, σπουδαίο ρόλο έπαιξε και η βοήθεια απλών Ελλήνων που με τις πληροφορίες που έδιναν μέσα από τα κέντρα αποφάσεων των τούρκων, διευκόλυναν τα μέγιστα τα σχέδια του ελληνικού στρατού, ώστε να φτάσει στην περιφανή νίκη. Ένας απ’ αυτούς ήταν και ο Νκολάκη Εφέντης. Δυστυχώς λίγοι Έλληνες γνωρίζουν  για την τεράστια εθνική προσφορά του.


Ο Νικολάκη Εφέντης, του οποίου το πραγματικό όνομα, κατά πάσα πιθανότητα, ήταν Νικόλαος Μιζανιόγλου, ανήκε στους πολλούς ελληνικής καταγωγής αξιωματικούς του τουρκικού στρατού στα Γιάννενα και υπηρετούσε ως λοχαγός του Μηχανικού. Ήταν συνεργάτης του Γκολτς Πασά κατά την κατασκευή των οχυρών του Μπιζανίου και μετά του ανατέθηκε η συντήρησή του. Όταν στα τέλη Ιανουαρίου του 1913 ο ελληνικός στρατός αποφάσισε την οριστική γενική επίθεση για την πτώση του Μπιζανίου, είχε ένα μεγάλο πρόβλημα σχετικά με τα απόρθητα οχυρά. Έπρεπε, λοιπόν, οι μυστικές Ελληνικές υπηρεσίες να πληροφορηθούν την ακριβή θέση, την κατασκευή και επάνδρωση των οχυρών για να μπορέσουν να πετύχουν την κατάληψη. Έγινε μυστική σύσκεψη στη Μητρόπολη των Ιωαννίνων μεταξύ του Μητροπολίτη Γερβάσιου και των Γιαννιωτών Νικολάου Χαντέλη και του Αθανασίου Τσεκούρα. Ο Τσεκούρας ανέλαβε να εντοπίσει τον Νικολάκη Εφέντη. Εκείνος δέχτηκε, υπακούοντας στη φωνή της πατρογονικής Ελληνικής καταγωγής του και μέσα στο σπίτι του Ιωάννη Λάππα παρέδωσε τα σχέδια των οχυρών.


Η μάχη της Μανωλιάσσας.
Η αξία της ηρωικής αυτής πράξης του Νικολάκη Εφέντη ήταν ανυπολόγιστη. Όταν συνελήφθη ως αιχμάλωτος από τον ελληνικό στρατό και τον παρουσίασαν στον αρχιστράτηγο διάδοχο, αυτός τον ρώτησε τι θέλει ως αντάλλαγμα για τη μεγάλη του προσφορά. Εκείνος του απάντησε «απολύτως τίποτα» παρά μόνο να μείνει απολύτως μυστική η ηρωική πράξη του και «δια της ανταλλαγής των αιχμαλώτων» να επιστρέψει στη Σμύρνη, όπου κατοικούσε οι οικογένειά του. Δυστυχώς το τέλος του Νικολάκη Εφέντη ήταν τραγικό. Ένας δημοσιογράφος αποκάλυψε στην εφημερίδα του τη δράση του και τη βοήθεια που προσέφερε στον ελληνικό στρατό.  Οι Τούρκοι το πληροφορήθηκαν και μόλις αποβιβάστηκε στη Σμύρνη, τον συνέλαβαν και ύστερα από φρικτά βασανιστήρια, τον εκτέλεσαν. Το τραγικότερο είναι ότι την ίδια τύχη είχαν και όλα τα μέλη της οικογένειάς του, τα οποία επίσης θανατώθηκαν.


Ευζωνικό τάγμα στα υψώματα του Αγίου Νικολάου.
(Το φωτογραφικό υλικό της ανάρτησης αντλήθηκε από το photoioannina.blogspot.gr του Μιχάλη Βακάρου)

ΠΗΓΗ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

ΑΝΕΞΙΤΗΛΟ Designed by Templateism.com Copyright © 2014

Εικόνες θέματος από Bim. Από το Blogger.